Στα πρόθυρα έκρηξης Ειδομένη, Πειραιάς

Πρόσφυγες και μετανάστες από το κέντρο των Διαβατών πραγματοποιούν πορεία διαμαρτυρίας για τα κλειστά σύνορα, προς το κέντρο της Θεσσαλονίκης

Βόμβα έτοιμη να εκραγεί είναι η Ειδομένη, αλλά και ο Πειραιάς, όπου χιλιάδες άνθρωποι παραμένουν σε άθλιες συνθήκες, χωρίς να υπάρχει κανένας συντονισμός και έλεγχος από την πλευρά του κράτους, ενώ ανησυχίες προκαλεί και το διαμορφωθέν σκηνικό στα hotspots αλλά και στα κέντρα φιλοξενίας, καθώς «η συνύπαρξη ατόμων διαφορετικών εθνικοτήτων, υπό τις δεδομένες συνθήκες μπορεί να προκαλέσει καταστάσεις ανεξέλεγκτες».
Τις τελευταίες ημέρες τα πνεύματα έχουν οξυνθεί ιδιαίτερα, καθώς και ομάδες αλληλέγγυων αριστεριστών προσεγγίζουν τους πρόσφυγες και τους πείθουν να παραμείνουν στην Ειδομένη, απαιτώντας να ανοίξουν τα σύνορα είτε να προσπαθήσουν με άλλους τρόπους να περάσουν στα Σκόπια, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή τους. Μάλιστα, σε τέτοιες ομάδες αποδίδεται και η προσπάθεια εκατοντάδων ανθρώπων να περάσουν στην ΠΓΔΜ, διασχίζοντας τον χείμαρρο μετά τον φράχτη πριν από 15 ημέρες με τα γνωστά επακόλουθα.

Ο υπεύθυνος Σ.Π. από το κέντρο φιλοξενίας στα Διαβατά εξηγεί στην «Κ» ότι ενώ υπάρχει πολύ καλή συνεννόηση με τους εκπροσώπους των προσφύγων και μεταναστών που διαμένουν στο κέντρο (2.253 σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία), κάποιες ομάδες ακραίων δεν ακούν ούτε τους συμπατριώτες τους και παρασύρονται από τρίτους που τους πείθουν να δημιουργούν εντάσεις και φασαρίες για να ανοίξουν τα σύνορα.
Κάπως έτσι οργανώθηκε και η κατάληψη της πλατείας Αριστοτέλους από περίπου 100 μετανάστες και πρόσφυγες. «Οσοι τους “συμβουλεύουν”, τους κοροϊδεύουν και χρησιμοποιούν απελπισμένους ανθρώπους. Θα αλλάξει η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης ή θα ανοίξουν τα σύνορα γιατί μερικές δεκάδες πρόσφυγες κατασκήνωσαν στην κεντρική πλατεία της Θεσσαλονίκης; Ποιος μπορεί να λέει σοβαρά κάτι τέτοιο;» αναρωτιέται αυτοδιοικητικός παράγοντας της πόλης. «Παρόμοιες ενέργειες δημιουργούν ψεύτικες προσδοκίες και μπορεί από την άλλη να πυροδοτήσουν ακραίες αντιδράσεις στους πολίτες», προσθέτει.

Η συντόμευση του χρόνου αναμονής και παραμονής σε καθεστώς εκκρεμότητας των προσφύγων και μεταναστών που βρίσκονται στην Ελλάδα, είναι ο μόνος δρόμος για να αποφευχθούν επεισόδια και έκτροπα στα σημεία όπου βρίσκονται συγκεντρωμένοι ή φιλοξενούνται επισήμως, δηλώνεται στην «Κ» αρμοδίως. Ταυτόχρονα απαιτείται επιτέλους πραγματικός συντονισμός από την πλευρά του κράτους, καθώς οι ανθρωπιστικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στα διάφορα σημεία της χώρας εφαρμόζουν τις δικές τους αρχές και διαδικασίες χωρίς να ακολουθούν μάλιστα ενιαία στάση...

Η ομάδα της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για παράδειγμα, σύμφωνα με πληροφορίες, αποχώρησε από τον κλειστό καταυλισμό στη Λέσβο αλλά όχι και από τον αντίστοιχο, επίσης κλειστό καταυλισμό, στη Χίο.

Χαρακτηριστικά αναφέρεται επίσης ότι αρκετοί άνθρωποι στην Ειδομένη μετά την προσωρινή αποχώρηση για λόγους ασφαλείας κάποιων ΜΚΟ την προηγούμενη Τρίτη, βρέθηκαν χωρίς παροχή συσσιτίου για περισσότερο από μία ημέρα. Αν θυμηθούμε ότι ένας από τους «λόγους» που σημειώθηκαν οι πρώτες ταραχές στον Πειραιά ήταν η σειρά για τη φόρτιση των κινητών, είναι φανερό τι μπορεί να προκαλέσει η έλλειψη τροφής στον εξαντλημένο και ταλαιπωρημένο πληθυσμό των 12.000 ανθρώπων στην Ειδομένη. Εξίσου σε οριακό σημείο βρίσκεται η κατάσταση των 5.000 ανθρώπων που βρίσκονταν στον Πειραιά, όπου μάλιστα επιστρέφουν απογοητευμένοι από την Ειδομένη, αναζητώντας άλλους τρόπους διαφυγής.

Τι πρέπει να γίνει

Ο επικεφαλής του ελληνικού γραφείου του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ), Δανιήλ Εσδράς, σε δηλώσεις του στην «Κ» είναι κατηγορηματικός: «Η Ειδομένη και ο Πειραιάς πρέπει να αδειάσουν και οι άνθρωποι να μεταφερθούν σε κέντρα φιλοξενίας. Κινδυνεύει η υγεία τους και πρέπει και οι ίδιοι να το συνειδητοποιήσουν». Μάλιστα ο κ. Εσδράς προχωρά ένα βήμα παραπάνω. «Ισως η αποχώρηση των ανθρωπιστικών οργανώσεων να βοηθούσε να πειστούν οι άνθρωποι να μετακινηθούν. Οσο υπάρχει βοήθεια στα συγκεκριμένα σημεία παραμένουν και αυτό δεν είναι καλό». Και στα νησιά όμως όπου οι πρόσφυγες και μετανάστες βρίσκονται υπό περιορισμό εδώ και μια εβδομάδα, η κατάσταση από τους υπεύθυνους χαρακτηρίζεται «υπό έλεγχο προς το παρόν». Κάποιοι υπέβαλαν αίτημα ασύλου, κάποιοι όμως δηλώνουν ότι θα περιμένουν μήπως αλλάξει κάτι γιατί έχουν τέτοια μηνύματα από τους συγγενείς τους που βρίσκονται σε χώρες της Ευρώπης. Οπως επισημαίνει στέλεχος από το πρώην -υπό τις νέες εξελίξεις- hotspot στη Χίο, «αν οι άνθρωποι παραμείνουν σε περιορισμό περισσότερο από λίγες ημέρες και δεδομένου ότι υπάρχουν μέσα σε ένα κλειστό χώρο διαφορετικές εθνικότητες, θα αρχίσουν να διαμορφώνονται κλίκες και μαφίες, όπως στη φυλακή. Και τότε η κατάσταση δεν θα είναι πλέον υπό έλεγχο. Οι διαδικασίες επιβάλλεται να γίνονται γρήγορα, αλλιώς θα έχουμε επεισόδια».

Χωρίς προετοιμασία

Ωστόσο, οι υπηρεσίες στην Ελλάδα είναι απροετοίμαστες, για παράδειγμα, η υπηρεσία Ασύλου δεν διαθέτει ακόμα το αναγκαίο εκπαιδευμένο προσωπικό. Το πραγματικό επίτευγμα της υπηρεσίας Ασύλου να εξετάζει 600 αιτήσεις τον μήνα το προηγούμενο χρονικό διάστημα, υπό τις νέες συνθήκες είναι σταγόνα στον ωκεανό μπροστά στον όγκο της δουλειάς που απαιτείται να διεκπεραιωθεί άμεσα.

Το ποσοστό της «ελευθερίας κινήσεων» όσων έχουν υποβάλει αίτημα ασύλου προβληματίζει την κυβέρνηση, ακόμα και αν ο χρόνος εξέτασης των αιτημάτων ασύλου συρρικνωθεί δραστικά στη μια εβδομάδα ή στις δέκα ημέρες. Κυβερνητικοί κύκλοι ανέφεραν ότι υπάρχει πρόθεση να είναι ανοιχτές οι δομές φιλοξενίας για όσους έχουν υποβάλει αιτήματα ασύλου. Σε διαφορετική περίπτωση επεσήμαναν, οι ίδιοι κύκλοι, οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) θα περιορίσουν σημαντικά τη βοήθειά τους και άρα το σύστημα πολύ δύσκολα θα λειτουργήσει.


ΤΑΝΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΠΟΥΛΟΥ

http://www.kathimerini.gr/854518/article/epikairothta/ellada/sta-pro8yra-ekrh3hs-eidomenh-peiraias