Στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ η κόντρα Πούτιν & Ερντογάν

Το πυροβολικό της Αρμενίας πλήττει θέσεις του στρατού του Αζερμπαϊτζάν κοντά στη διαφιλονικούμενη περιοχή


ΑΝΑΖΩΠΥΡΩΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΜΑΧΗΣ ΑΖΕΡΩΝ ΚΑΙ ΑΡΜΕΝΙΩΝ

Παλαιά πληγή που ποτέ δεν έκλεισε, η διαμάχη για τη διαφιλονικούμενη περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ επανέρχεται βίαια στο προσκήνιο... αυτήν τη φορά ως διεθνής πρόκληση με αποσταθεροποιητικές επιπτώσεις σε δύο μέτωπα: στις σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας (που ήδη διανύουν κρίση λόγω Συρίας) και στην περιοχή του παραδοσιακά εύφλεκτου Νότιου Καυκάσου.Το γεγονός, βέβαια, ότι ο Νότιος Καύκασος είναι μια περιοχή «πλούσια» σε αγωγούς ενέργειας με προορισμό την Ευρώπη (οι ελληνικού ενδιαφέροντος αγωγοί φυσικού αερίου TAP-TANAP θα ξεκινούν από το Αζερμπαϊτζάν)
αλλά και σε θύλακες ισλαμικής τρομοκρατίας, δημιουργεί εύλογα πρόσθετο προβληματισμό διεθνώς.

Το ελληνικό ΥΠΕΞ εξέφρασε «την έντονη ανησυχία του» για τις εξελίξεις, με την εν λόγω ανησυχία να είναι ωστόσο «στρατηγικού-πολιτικού χαρακτήρα και ουδόλως ενεργειακού», όπως διευκρινίζουν πηγές μέσα από το υπουργείο.

Οπως στη Συρία (περίπου) έτσι και στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ τα στρατόπεδα είναι σαφώς καθορισμένα και η μεταξύ τους διαμάχη εμφανίζει χαρακτηριστικά «proxy war» (πολέμου διά αντιπροσώπων).

Οι σύμμαχοι

Στη μια πλευρά βρίσκεται η χριστιανική Αρμενία που ελέγχει τη διαφιλονικούμενη περιοχή-θύλακα με την υποστήριξη της Ρωσίας και στην άλλη το μουσουλμανικό Αζερμπαϊτζάν που θεωρητικά διεκδικεί την περιοχή με την υποστήριξη της Τουρκίας.Από το βράδυ της περασμένης Παρασκευής και μετά, οι δύο πλευρές βρίσκονται ξανά επί ποδός πολέμου, με τη διεθνή κοινότητα να απευθύνει έκκληση για ηρεμία, και τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν από την άλλη να ρίχνει λάδι στη φωτιά.

Οι μάχες που ξέσπασαν το βράδυ της Παρασκευής και ουσιαστικά συνεχίζονται ήταν οι σφοδρότερες που έχουν σημειωθεί στην περιοχή τα τελευταία 22 χρόνια. Τουλάχιστον 40 στρατιώτες (25 Αρμένιοι και 15 Αζέροι) έχουν χάσει τη ζωή τους στις συγκρούσεις που μάλλον δεν θα μάθουμε ποτέ πώς ακριβώς ξεκίνησαν, καθώς και οι δύο πλευρές διακηρύττουν ότι απάντησαν στις επιθετικές κινήσεις του αντιπάλου.

Εάν ενταχθεί ωστόσο στο πλαίσιο των λοιπών εξελίξεων διεθνώς, η πληγή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ αποκτάει αυτομάτως πρόσθετες διεθνείς απολήξεις.

Οι συμμαχίες των αντιμαχόμενων πλευρών δημιουργούν φόβους για διεύρυνση της έντασης, καθώς η Ρωσία βρίσκεται στο πλευρό του Γερεβάν και η Τουρκία στο πλευρό του Μπακού, ενώ κοντά στον συμμαχικό άξονα Ρωσίας-Αρμενίας τοποθετείται και το Ιράν που επίσης αποτελεί παραδοσιακό «εχθρό» του Αζερμπαϊτζάν.

Από την άλλη βέβαια, το γεγονός ότι η Μόσχα πουλάει όπλα στο Αζερμπαϊτζάν ενδεχομένως να επιτρέψει στον Πούτιν να κατευνάσει τα πνεύματα, ενώ προς την κατεύθυνση του κατευνασμού κινείται και η συνάντηση της «Ομάδας του Μινσκ» (υπό την προεδρία Γαλλίας, ΗΠΑ, Ρωσίας) σήμερα στη Βιέννη. Αίσθηση προκάλεσαν ωστόσο οι... πολεμικές δηλώσεις του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για το θέμα.«Προσευχόμαστε να θριαμβεύουν οι Αζέροι αδελφοί μας στις μάχες αυτές με τις λιγότερες δυνατές απώλειες. Θα υποστηρίξουμε το Αζερμπαϊτζάν μέχρι τέλους», εμφανίστηκε να διακηρύττει ο σουλτάνος, με τη δήλωσή του να δημιουργεί ανησυχίες γύρω από τις τουρκικές σκοπιμότητες στον Νότιο Καύκασο.

Μέσα σε όλα αυτά, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ωστόσο και ένα άλλο στοιχείο, το γεγονός ότι η ένταση αναζωπυρώνεται, ενώ το Αζερμπαϊτζάν βλέπει την οικονομία του να βρίσκεται στα πρόθυρα της ύφεσης για πρώτη φορά έπειτα από δύο δεκαετίες λόγω της κατάρρευσης στην τιμή του πετρελαίου.

Εμπόλεμη ζώνη
Μια σύγκρουση που κρατάει έναν αιώνα

Σύγκρουση που έχει ξεπεράσει σε διάρκεια ακόμη και τον Ψυχρό Πόλεμο, η διαμάχη για την κυριότητα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ όπως την ξέρουμε σήμερα χρονολογείται ουσιαστικά από τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.

Ενδεχομένως μάλιστα να αποτελεί και μία από τις μεγαλύτερες γεωπολιτικές εκκρεμότητες διεθνώς, καθώς μιλάμε για μια σύγκρουση στην οποία δεν έχει υπάρξει μέχρι σήμερα οριστική συμφωνία μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών. Κρίνοντας μάλιστα από τις τελευταίες ανακοινώσεις της κυβέρνησης Αλίγιεφ, το Μπακού δείχνει να ανακινεί σενάρια στρατιωτικής ανάκτησης του ελέγχου στην περιοχή (ίσως και για λόγους «εσωτερικής κατανάλωσης» λόγω των προβλημάτων στην αζέρικη οικονομία).

Ειρήνη
Η συμφωνία για εκεχειρία που υπογράφηκε το 1994, στον απόηχο του πολύνεκρου πολέμου της περιόδου 1988-1994 (στον οποίο είχαν πάρει μέρος μεταξύ άλλων και Αφγανοί μουτζαχεντίν με τη μεριά των Αζέρων), δεν συνοδεύτηκε από την παρουσία διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης στο έδαφος, ενώ μέχρι και σήμερα δεν έχει υπάρξει τελική συμφωνία για την ειρήνη στην περιοχή. Ολοι πλέον συμφωνούν ότι πρόκειται για μια σύγκρουση που δεν γίνεται να αντιμετωπιστεί στρατιωτικά. «Δεν υπάρχει στρατιωτική λύση στη σύγκρουση αυτή» ήταν το σχόλιο του Αμερικανού ΥΠΕΞ Τζον Κέρι. Τα τύμπανα του πολέμου ωστόσο ηχούν πλέον απειλητικά στη «γραμμή επαφής», που είναι μάλιστα και μία από τις περισσότερο στρατιωτικοποιημένες ζώνες στην ευρύτερη Ευρώπη.

Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ βρίσκεται γεωγραφικά εντός των συνόρων του Αζερμπαϊτζάν, αλλά ουσιαστικά αποτελεί de facto αυτονομημένη περιοχή η οποία ελέγχεται από την Αρμενία. Οι περίπου 150.000 άνθρωποι που ζουν εκεί είναι πλέον στη συντριπτική τους πλειονότητα Αρμένιοι.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ

http://www.ethnos.gr/diethni/arthro/sto_nagkorno_karampax_h_kontra_poutin_erntogan-64356271/